Sau khi lên ngôi, Aleksandr I tập hợp những người trẻ để tham gia vào Ủy ban Tư pháp do ông thành lập: Victor Kochubey, Nikolay Novosiltsev, Pavel Stroganov và Adam Jerzy Czartoryski. Được sự cố vấn của Mikhail Speransky, Sa hoàng Nga dựa trên cách tổ chức chính quyền từ thời Pyotr I của Nga (mô hình các ủy ban) đã cải tổ chính quyền theo mô hình quân chủ lập hiến của Anh:

• Thành lập các Bộ trực thuộc chính phủ Nga (8/9/1802): Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Phát triển kinh tế và Thương mại, Bộ Giáo dục Đế quốc Nga.
• Hội đồng Bộ trưởng dưới sự chủ trì của Quốc hội đã giải quyết tất cả các vấn đề liên ngành. Hội đồng Nhà nước được thành lập nhằm nâng cao kỹ thuật pháp luật.
• Nghị viện Thượng viện đã được tổ chức lại như Tòa án tối cao của đế quốc.

Về xã hội, Sa hoàng cùng các cận thần thảo luận về việc giải phóng nông nô. Sau khi lên ngôi không lâu, Sa hoàng tuyên bố sẽ khuyến khích các địa chủ, quý tộc giải phóng nông nô không hạn chế; mở rộng quyền sở hữu đất đai cho nông dân để họ trở thành "nông dân tự do". Nô lệ không được giải phóng[11].

Về giáo dục, Sa hoàng cho mở các trường đại học để đào tạo trí thức. Ngoài các trường đại học được mở từ trước tại Moscow, Vilna (Vilnius) và Dorpat (Tartu), Sả hoàng mở thêm ba cái khác ở St. Petersburg, Kharkov và Kazan. Các cơ quan nghiên cứu khoa học xã hội, khoa học tự nhiên và các nhà khoa học, nhà văn được Sa hoàng khuyến khích và bảo trợ hoạt động nghệ thuật. Ít lâu sau, Sa hoàng trục xuất các học giả nước ngoài[12].

Về lĩnh vực quân sự, Sa hoàng chú ý cải cách quân đội. Một trong những việc làm nổi bật nhất của ông đó là việc Sa hoàng thiết lập các "khu định cư quân sự", hay còn gọi là đồn điền quân sự. Các đồn điền quân sự đầu tiên của Nga được thành lập năm 1810. Sau khi các đồn điền như vậy được lập ngày càng nhiều trên đất Nga để đối phó với các cuộc xâm lăng bên ngoài hay cuộc nổi loạn ở bên trong nhằm chống chính quyền, Sa hoàng cho phép các binh lính đem thân nhân, gia đình đến ở tại đồn điền, đồng thời cho phép các đồn điền này tự hỗ trợ về mặt kinh tế và cung cấp cho những tân binh[13].